Epoka wikingów (793 – 1066 n.e.) kojarzy się nam nie tylko z krwawymi bitwami, wyprawami łupieskimi na wybrzeża kontynentu i hektolitrami miodu pitnego (raczej nie wylewanego za kołnierz), ale przede wszystkim z bohaterami i legendarnymi dokonaniami wielkich postaci, które zapisały się w dziejach świata.
Niezależnie czy mowa o ludziach z krwi i kości, czy jedynie o postaciach ze skandynawskich sag — liczba bohaterów, którzy wyróżnili się swoimi czynami może robić wrażenie i trudno wymienić ich wszystkich. Zapraszamy zatem na mały przegląd losów pięciu najbardziej znanych wikingów!
vel Harald III Srogi vel Harald Sigurdsson vel Harald z Norwegii
Haralda Hårdråde nazywa się czasami „ostatnim wikingiem”. Na pewno był ostatnim, który pretendował do tronu Anglii. Zanim jednak jego marzenia o koronie rozwiały się niczym dym wraz ze śmiercią na polu bitwy pod Stamford Bridge, Harald Hårdråde wiódł naprawdę fascynujące życie, odwiedzając wiele dalekich krain.
W 1034 r. Harald wyprawił się na południe i dotarł do Konstantynopola, stolicy cesarstwa wschodniorzymskiego, wówczas u szczytu potęgi i opływającego w bogactwa. Od razu zaciągnął się do gwardii wareskiej, składającej się z elitarnych skandynawskich wojowników. Rolą Waregów była ochrona miasta i samego cesarza (zatem zupełnie taka sama, jak jednostki gwardii wareskiej w Conqueror’s Blade: Helheim).
Zaledwie dziesięć lat później, dowiedziawszy się, że jego bratanek, Magnus Olavsson, został koronowany na króla Norwegii i Danii, wrócił na Północ. Ponieważ służba Bizancjum przyniosła Haraldowi niezmierzone bogactwo, zaczął marzyć o zdetronizowaniu Magnusa. W tym celu sprzymierzył się ze Swenem Estridsonem. Kiedy jednak Magnus zrozumiał, co się święci, zwrócił się do stryja z interesującą propozycją. Zawarli porozumienie i wspólnie rządzili Norwegią aż do śmierci Magnusa kilka lat później.
Wtedy, po zapewnieniu sobie tytułu jedynego prawowitego władcy Norwegii, Harald skupił się na kolejnym zadaniu — zdobyciu tronu angielskiego.
Gdy w 1066 r. królem Anglii okrzyknięto angielskiego możnego, Harolda Godwinsona, Harald rozpoczął inwazję, a jego oddziały wylądowały na wybrzeżach. Prowadził duże siły wikingów i liczną flotę langskippów, ale wcześniej zadbał o sojusz z bratem Harolda Godwinsona, Tostigiem. Jednak nie tylko Harald wystąpił z roszczeniem do angielskich ziem. Ponieważ zmarły król Edward obiecał tron Wilhelmowi z Normandii, ten również zebrał armię i przygotowywał się do wojny.
Harald pożeglował z wikingami w górę rzeki Humber, rozbił siły, które zastąpiły mu drogę, a następnie zajął York. W tym czasie Harold szybkim marszem ruszył na północ, licząc na skuteczne odparcie najazdu wikingów.
Udało mu się zaskoczyć wroga pod Stamford Bridge (na wschód od Yorku). Tam też doszło do krwawej bitwy, podczas której zginęło ponad 10 000 wikingów i wojowników Anglosasów. Harald miał walczyć niczym berserk, z pełnym przekonaniem co do słuszności swoich praw do korony. Zginął jednak (trafiony strzałą w gardło) padając bez ducha u boku swego sojusznika, Tostiga.
Śmierć Haralda i bitwę pod Stamford Bridge uważa się za wydarzenie symbolizujące zmierzch ery wikingów.
Witraż z katedry Kirkwall, przedstawiający Haralda Surowego
vel Ragnarr Loðbrók vel Ragnar „Włochate Portki”
Ragnar Lodbrok jest niezwykle interesującą postacią odgrywającą istotną rolę w nordyckim folklorze. Miał być wielkim bohaterem wikingów oraz duńskim i szwedzkim królem. I chociaż jego losy poznajemy z kart wczesnych skandynawskich pieśni i sag, wiele wskazuje, że jest to postać historyczna.
W Anglo-Saxon Chronicle, czyli zbiorze roczników przedstawiających dzieje anglosaskiej Brytanii, a opisujących okres, w którym najprawdopodobniej żył Ragnar, pojawiają się imiona Ragnall i Reginherus, uważane za alternatywne formy, wskazujące właśnie Ragnara Lodbroka.
Z kolei z nordyckich sag dowiadujemy się, że Ragnar miał trzy żony. Ostatnia z nich nosiła imię Aslaug i urodziła mu trzech synów: Ivara Bez Kości, Björna Żelaznobokiego i Sigurda zwanego Wężowe Oko. Akurat o dokonaniach synów Ragnara wiemy nieco więcej, bo są to postaci pojawiające się w źródłach historycznych.
Imię Ragnara pojawia się natomiast w niezliczonych opowieściach o bitwach i legendarnych wyprawach wojennych. Według legendy zginął on w Brytanii po nieudanej kampanii, wrzucony z rozkazu króla Elli z Northumbrii do dołu pełnego jadowitych węży. Ze źródeł takich jak Ragnars saga loðbrókar, Ragnarssona þáttr [Losy synów Ragnara] i Heimskringla dowiadujemy się, że synowie Ragnara zebrali Wielką Armię Pogan i wyruszyli na Anglię, aby zemścić się na Elli za śmierć ojca.
Śmierć w dole wypełnionym wężami wydaje się symbolem typowym dla mitów, a większość historyków jest zdania, że jeśli Ragnar rzeczywiście istniał, to najprawdopodobniej zginął podczas jednej ze swoich wypraw na ziemie leżące nad Morzem Irlandzkim ok. 852 – 856 r. n.e.
Ragnar Lodbrok prowadził życie, które przerodziło się w legendę lub spowodowało powstanie mitu, zatem nie ma wątpliwości, że jest to fascynująca postać, która zapisała się trwale w historii i kulturze popularnej oraz zainspirowała autorów dzieł ze świata literatury, kina, telewizji i gier wideo.
vel Knútr inn ríki vel Kanut/Knud Wielki
Knut zwany Wielkim nie bez kozery zasłużył sobie na ten tytuł, jako że stworzył wielkie dominium, zasiadając na tronach Danii, Anglii i Norwegii. Po zdobyciu korony Anglii w 1016 r. n.e. w pierwszych latach rządów, postępował niezwykle brutalnie. Szybko i bezwzględnie pozbył się wszystkich rywali. Potem jednak podobno rządził sprawnie i sprawiedliwie, wprowadzając Anglię w okres pokoju, rozkwitu i dobrobytu.
Jego postać prawdopodobnie najbardziej znana jest z dzieła zatytułowanego King Canute and the Tide [Król Knut i przypływ]. Zapisana przez Henryka z Huntingdon w XII w. opowieść przedstawia Knuta bardzo przychylnie, podkreślając jego „pełne wdzięku i wspaniałe” zachowania. Dalej czytamy, że Knut ustawia swój tron nad morzem i rozkazuje wodzie, aby przypływ nie zmoczył jego stóp i ubrania. Ten jednak nic sobie z tego nie robi, ignorując wolę władcy. Mokry Knut pod wrażeniem sił natury oświadcza: „Niech wszyscy ludzie wiedzą, jak pusta i bezwartościowa jest władza królów, ponieważ nie ma nikogo godnego tytułu, oprócz Tego, któremu niebo, ziemia i morze są posłuszne na mocy odwiecznych praw”. Następnie Knut wiesza koronę na krucyfiksie, przysięgając, że już więcej jej nie założy.
W późniejszych wiekach historia King Canute and the Tide opowiadana jest w taki sposób, aby przedstawić króla jako aroganckiego władcę, który naprawdę wierzy, że morze ugnie się pod jego władzą, ale zostaje upokorzony. Ta anegdota jest często wykorzystywana przez komentatorów politycznych, którzy chcą zawstydzić aroganckich polityków, wierzących, że są w stanie wpływać na pewne wydarzenia. [Gracze z Polski, którym nieobca jest np. proza E. Cherezińskiej, zapewne dobrze wiedzą, że wielu historyków uważa Knuta za syna „Matki Królów”, Świętosławy, prawdopodobnie córki Mieszka i Dobrawy, zwanej Storråda, czyli „Dumna”, królowej Danii, Szwecji, Norwegii i Anglii — przyp. tłum].
vel Rolf vel Hrólfr Rögnvaldsson
Pochodzenie tego wodza Normanów nie jest znane, a historycy przedstawiają różne interpretacje tekstów źródłowych. Na przykład Dudon z Saint-Quentin, dziekan opactwa i historyk dziejów Normanów twierdzi, że Rollo był możnym pochodzącym z Danii, podczas gdy Wilhelm z Malmesbury przekonuje, że wywodził się z Norwegii (na ogół historycy zgadzają się co do szlachetnego urodzenia).
Możemy być jednak pewni, że był wodzem wikingów, który zasłynął kilkoma wyprawami łupieskimi, gdyż kroniki z dawnych czasów dotyczące najazdów wikingów na Rouen pokrywają się z doniesieniami na temat życia tej postaci. Skandynawskie sagi opowiadają zaś historie wypraw na Anglię, Szkocję i Francję, gdzie Rollo ostatecznie osiada na podbitych ziemiach.
W X w. po zniszczeniu Rouen, Rollo zawarł porozumienie z królem Franków, stając się pierwszym wikińskim władcą Normandii, rządząc podległymi mu ziemiami surowo, ale sprawiedliwie, zgodnie z twardymi prawami wikingów. Wysoko cenił honor i odpowiedzialność, zreformował obowiązujące prawo tak, że kradzież, napaść, morderstwo, a nawet oszustwo były karane śmiercią.
Potomkowie Rollo władali Normandią aż do czasu upadku francuskiej monarchii (a i w pewnym sensie nadal pozostają dynastią panującą). Był on bowiem praprapradziadkiem Wilhelma Zdobywcy, który w 1066 r. został pierwszym normańskim królem Anglii. A zatem można powiedzieć, że jego krew płynie w żyłach przedstawicieli brytyjskiej rodziny królewskiej i panującej królowej Elżbiety II.
Pomnik Rollo z Normandii w Rouen (Francja)
vel Erik Thorwaldsson
Do drugiego doszło w konsekwencji kradzieży ozdobnych belek, które to Eryk miał użyć do budowy nowego domu. Rozzłoszczony wiking ruszył w pościg za złodziejem, co zaowocowało trzema zabójstwami i kolejnym wygnaniem.
Podczas poszukiwań nowego miejsca do życia Eryk Rudy założył pierwszą osadę wikingów na Grenlandii. Kiedy jego (trzyletnia) kara banicji dobiegła końca, wrócił na Islandię. Przekonał ludzi, aby ruszyli z nim przez morze i osiedlili się na wybrzeżach nowej, bogatej w zasoby naturalne wyspy. Z czasem ta osada rozrosła się, a Eryk w końcu zyskał bogactwo i szacunek jako lokalny władca.
Zapoznaj się z innymi artykułami poświęconymi wikingom: higienie osobistej, opisującymi sposób prowadzenia morskich bitew czy prawdziwą historię Lokiego! Na pewno znajdziesz coś dla siebie!
