Opowieści Zdobywcy: literatura francuska

W wielu kulturach na całym świecie używano w minionych wiekach słowa pisanego do przekazywania emocji, opowiadania historii i rozpowszechniania ważnych idei. Ponieważ średniowieczna Europa (a więc także Francja) przypominała tygiel, w którym zachodziły różne cywilizacyjne przemiany społeczno-gospodarcze, był to też idealny czas na eposy, które miały być próbą opisania ówczesnej rzeczywistości. Pojawiło się wówczas wielu wspaniałych artystów słowa.

Jednym z najbardziej znanych francuskich truwerów (czyli kontynuatorów sztuki trubadurów) tej epoki był Jean Bodel. On to jako pierwszy podzielił literaturę francuską na trzy kategorie tj. częścią tematycznie powiązaną z Francją, (drugą) z Rzymem oraz (trzecią) z Brytanią. Do najbardziej znanych utworów tego czasu należą eposy rycerskie zwane chansons de geste (pieśni o bohaterskich czynach). Niestety nie znamy autorów większości starszych pieśni, które opowiadają historie o wspaniałych dokonaniach i bohaterach, z którymi każdy słuchający opowieści mógł się utożsamiać. Najstarszą i najsłynniejszą z nich jest „Pieśń o Rolandzie” (powstała ok. 1098 r., autor nieznany), dość powszechnie uważana za narodowy poemat Francji.

Król Karol, cesarz nasz Wielki,

siedem pełnych lat zostawał w Hiszpanii,

aż po samo morze zdobył tę pyszną ziemię.

Nie masz zamku, który by mu się ostał;

nie masz muru, który by był cały,

nie masz miasta, krom Saragossy stojącej na górze.

Epos rycerski (tu w przekładzie Tadeusza Boya-Żeleńskiego) składa się z 291 strof, a powyższy fragment rozpoczyna utwór. Dzieło opisuje starcie odwiecznych wrogów, dobra i zła. Powstał w latach I wyprawy krzyżowej pod koniec XI w.Setki podobnych do „Pieśni o Rolandzie” eposów znaleźć można w muzeach i bibliotekach na całym świecie. Najstarsze manuskrypty pochodzą z XII w. (większość młodszych datuje się na XIII, XIV i XV w.). Dzięki nim możemy choć w części zbudować sobie obraz rzeczywistości czasów średniowiecznych rycerzy.

 Pierwsze linijki eposu „Prise d'Orange”, arkusz 41/774 z manuskryptu w języku francuskim, ze zbiorów Bibliothèque nationale de France (XII w., autor nieznany)

Lud Pays-de-la-Gloire bez wątpienia chłonąłby z otwartymi ustami opowieści o bohaterstwie, lojalności i cnotach rycerskich walecznej Gabrielle-Mäelys i jej wiernych rycerzach zakonu, a jej czyny inspirowałyby kolejne pokolenia.

Zanurz się w świat francuskiej historii i kultury dzięki artykułom z serii „Opowieści Zdobywcy”. Poznaj źródła inspiracji twórców aktualizacji Paragons: począwszy od francuskiej kuchni, przez losy bohaterskiej Joanny d’Arc.