GLADYATÖR DEHASI DR. CHRISTOPHER EPPLETT'LE SÖYLEŞİ

Conqueror’s Blade: Colosseum sezon finaline ulaşmak üzereyken Dr. Christopher Epplett'le gladyatör temalı güncellemeniz üzerine söyleştik. Kendisi Lethbridge Üniversitesi'nde öğretim görevlisi, tarihçi ve Gladiators & Beast Hunts: Arena Sports of Ancient Rome (Gladyatörler & Hayvan Avları: Antik Roma'nın Arena Sporları) ile Gladiators: Deadly Arena Sports of Ancient Rome (Gladyatörler: Antik Roma'nın Ölümcül Arena Sporları) kitaplarının yazarıdır.

Çocukluğundan beri Antik Roma'ya ilgi duyan Dr. Epplet, klasik çalışmalar bölümünde okuduktan sonra Britanya Kolumbiyası Üniversitesi'nde doktora yaptı.

Kendisinin Antik Romalı gladyatörler ve elbette Conqueror’s Blade: Colosseum hakkındaki görüşlerini öğrenmek için okumaya devam edin.
 

Conqueror’s Blade: Colosseum'u nasıl buldunuz?

İlginç görünüyor! Gladyatör tipleri açısından Retyaryuslar benim önereceğimden biraz daha fazla zırh giyiyordu ama şunu anlıyorum ki bu bilgisayar oyunu olduğu için birebir geçirmek mümkün olmuyor, biraz çeşni katmak gerekiyor. Fakat temel silahı falan doğru yapmışsınız. Mesela mızrağı. Dediğim gibi, oyun estetiği açısından Retyaryusların sadece bir peştamalla dolaşmalarındansa, biraz daha heyecan verici bir zırh giymesini istemiş olmanızı anlayabiliyorum. Gladyatör birimler açısından tamamen hatalıymış gibi gözüme çarpan bir şey olmadı.

Bizim gladyatörleri Conqueror’s Blade'de nasıl işlediğimizi gördükten sonra, Antik Roma kültürünün ve gladyatörlerin bilgisayar oyunlarında genel olarak işleniş şekline dair görüşlerinizde neler değişti?

Elimdeki sınırlı örneklemde gördüğüm kadarıyla biraz Hollywood'variydi. Yani genel hatlar doğru yansıtılmıştı ama bazı detaylar değiştirilmişti. Bazı şeyler yanlışlıkla, bazıları da anladığım kadarıyla oyunun tasarım konseptine uydurmak amacıyla yapılmış oluyor.

Bu da Hollywood'la aynı. Onlar da genel hatları doğru yansıtıyor ama bazı konularda filmin hikâyesi için kolaya kaçıyorlar. Gladyatör filmindeki gibi. O filmi tarihçi olarak incelediğimde yüzde yüz doğru olmadığı kesin olan şeyler buluyorum. Çabucak verebileceğim bir örnek, onunla dövüşmek için emekliliği bırakan gladyatör olur. Adamın giydiği gösterişli miğferi aslına Romalı piyadelerin geçit törenlerinde giyer. Belli ki yapımcılar güzel görüneceğini düşünmüş ki hakikaten güzel görünüyor.

Conqueror’s Blade: Colosseum'daki birimler üzerine konuştuğumuzda tarihi açıdan oldukça iyi yansıtıldıklarını söylemiştiniz. Peki 6x6'lık Kolezyum modumuzu nasıl buldunuz? Antik Roma'da böyle büyük gruplar arasında dövüşler yapılıyor muydu?

Arada bir yapılıyor olabilir, evet. Yani teke tek dövüşlere daha aşinayız ama o şekilde dövüşen daha büyük gruplar da olabiliyordu. Altıya altılık dövüşlerde temel olarak yanlış bir şey yok. Mesela şöyle bir şey yapabilirlerdi: Altıya altıdan daha büyük gruplarla tarihi muharebeleri canlandırırlardı. Deniz temalı gösterilerde, bir su kaynağı bulup veya ilk yıllarında Kolezyumu suyla doldurup üstünde tekneler yüzdürmüş olabilirler.

Gladyatörlerin nasıl yaşatıldığı, beslendiği ve eğitildiği üzerine araştırma yaptığımızda, onlara müsabakalarda mümkünse rakiplerini öldürmemelerinin öğretildiğini görmüştük. Sizin bulgularınız da bunu teyit ediyor mu, yoksa sadece imparatorlar -mesela Commodus gibiler- dövüştüğünde mi geçerliydi?

Kesinlikle, bir imparator arenaya girdiğinde -ki kaynaklarda bu konuda detaylı bilgi bulunmuyor- söz konusu imparator öldürülmesin diye belirli güvenlik tedbirlerinin alınıyor olduğuna şüphem yok. Commodus'un arenada hayvanlarla dövüştüğü örneklerden aklıma gelen bir tanesinde, hiç riske girmeden hareket edip hayvanlara ok atabilsin diye yürüme platformunu yükseltiyorlardı. Unutulmaması gereken bir husus şu ki gladyatör müsabakaları genellikle insanların sandığından çok daha az ölümlü ve çok daha az kanlı oluyordu.

Bu bağlamda hesaba katılması gereken bir şey de imparatorluğun görece geç dönemlerinde, bilhassa ekonominin gittikçe kötüleştiği zamanlarda olunduğu ve Roma dahil, imparatorluğun şehirlerinin gösterileri finanse etmekte zorlandığıdır. Bu açıdan şunu unutmamalıyız: Gladyatörler çok pahalıya mal oluyordu ve gösterisinde dövüşsün diye bir grup gladyatör kiralayan bir organizatör, halihazırda büyük bir masrafa girmiş oluyordu ve ölen olduğu takdirde muhtemelen daha da çok para ödemesi gerekiyordu. Dolayısıyla zayiatı asgari düzeyde tutmak gösteri organizatörlerinin işine geliyordu. İmparatorlara gelince, en azında imparatorluğun ilk yıllarında, ellerinde istedikleri kadar fon bulunduğu için ölümler onları o kadar kaygılandırmıyordu.

Cebren gladyatör olarak dövüştürülmek pek cazip bir yaşam olmasa da başarılı olunca gelen bir şöhret vardı. Onları günümüz kafes dövüşçüleriyle kıyaslayabilir miyiz?

Bence belirli açılardan bu kıyaslama yapılabilir. Rock yıldızlarıyla kıyaslandıklarını da duymuştum. Kesinlikle en azından bazı gladyatörlerin, çıkıp rakiplerini arena zeminine sererek testosteronunu sergilemekten ciddi bir heyecan duyduğu belli oluyor. Bence günümüzde bile umduğumuz kadar değişmiş değiliz. Bence gerçek riskler içeren dövüş sporlarından hoşlanan nice insanda bu yanımız hâlâ saklı duruyor.

Dövüş sporları pek izlemesem de izlenmesine karşı değilim. Ben izlemiyorum çünkü birinin kolu çıktığında falan seyircilerin tezahürat yaptığı videolar gördüğüm oldu. Gladyatörlerin rock yıldızlarıyla, dövüşçülerle arasındaki paralelliklerden biri, bazı antik dönem yazarlarının dediğine göre, cinsel cazibeleriydi. Bence bu durum, gladyatörlerin en azından bir kısmının egosunu tatmin ediyordu. Gladyatör olmak için gönüllü olanlar olduğunu kesin olarak biliyoruz. Savaşta esir düştükleri için ya da paraya muhtaç olduklarından dövüşmeye mecbur kalıyor değillerdi. Özgür iradeleriyle dövüşüyorlardı.

Oyunun arka planını oluşturan tarihi referanslardan bahsettiğimiz bir dizi Conqueror Öyküleri makalesi yazmıştık. Geçtiğimiz günlerde yayımladığımız bir tanesi de kadın gladyatörler (gladyatriksler de deniyor) hakkındaydı. Siz kadın gladyatörlerin varlığını doğrulayan ne tür bulgularla karşılaştınız?

Çok az bulgu var. Türkiye'nin günümüz sınırları içinde keşfedilen iki kadın gladyatöre bakınca belirli dönemlerde kadın gladyatörlerin görülmemiş bir şey olmadığını anlayabiliyoruz. Belli ki böyle katılımcıların mazhar olacağı ahlaki kınamalara rağmen, gösteri organizatörleri durmadan yenilik arayışındaydı. Zira aynı şeyi tekrar tekrar gösterdiğinizde seyircileriniz önünde sonunda sıkılacaktır.

Kadın gladyatör gibi bir yeniliği dövüşlere katmak da belli ki seyircilerin ilgisini artırmanın yollarından biri olmuş. Roma'da bile arada bir kadın gladyatörlerin ortaya çıkması ilgiyi yeniden canlandırıyormuş. Kaynaklardan öğrendiğimize göre ahlaken kınanıyor olsalar da. Bundan kadınların, bilhassa yüksek statülülerin arenaya çıkması yakışıksız bulunduğunu anlıyoruz. Benzer şekilde senatör veya yüksek statülü erkeklerin arenaya çıkması da aynı kınamaya yol açıyormuş. Bu yüzden ikisinin de yasaklanmasının senatoda tartışıldığı olmuş. Arada bir duyduğumuz kadın gladyatörlerin münferit bir vaka olmadığını kesin olarak söyleyebiliriz.

"Kalkık baş parmak" ve "inik başparmak" jestlerinin asıl anlamının ne olduğu hakkındaki şahsi görüşünüz nedir?

Bu konuda çok ayrıntıya girmeyeceğim ama yanlış bildiğimizi düşünmeye daha meyilliyim. Zira baş parmağın dönmesinin ölüm ifade ettiği düşünülüyor. Ama normalde etrafta dolaşırken baş parmağımızın doğal pozisyonu aşağı dönüktür. O yüzden söz konu işaret şu olabilir (baş parmağını kaldırıyor).

Bizimle görüştüğü için Dr. Christopher Epplett'e teşekkür eder, tüm oyuncularımıza da Conqueror’s Blade: Colosseum'da iyi eğlenceler dileriz! Çok yakında gelecek bir sonraki sezon için takipte kalın.