Romalıları eğlendirmek için Kolezyum'da hayatını ortaya koyanlar sadece gladyatörler değildi. Aslında hayvanlar da bu sahne performansından payını alıyordu. Kana susamış seyircileri tatmin etmek için binlerce vahşi hayvan avlanıyor ve öldürülüyordu.

"Venatio" (çoğulu “venationes”) adı verilen bu gaddar eğlence formatı, son derece popülerdi ve binlerce hayvanın kıyımına yol açmıştı.

Venatio'lar Ne Zaman Başlamıştı?

Kayıtlara geçmiş ilk venatio'nun, askeri bir zaferi kutlamak amacıyla Marcus Fulvius Nobilior tarafından MÖ 185 ya da 186'da düzenlendiğine inanılıyor. Marcus'un oyunlarında bir av mizanseni içinde gladyatörler büyük kedilerle dövüşüyordu.

Romalı tarihçi Livy kutlama etkinliğine dair şunları yazmıştı: “Gösterideki avın hedefi aslanlar ve panterler oluyordu. Toplanması çağ alacak tüm kaynaklar ve varyete oyunlardaki kutlamalara katılmıştı.”

MS 248'de gerçekleşen en müsrif venatio'lardan birinde filler, kaplanlar, sırtlanlar, hipopotamlar, zürafalar ve daha fazlası amfitiyatroya doldurularak Roma'nın bininci yılı kutlanmış, Efsanevi Romulus'un Roma'yı kuruşu anılmıştı.

Dördüncü yüzyılda venatio'ların popülerliğinde düşüş oldu. Bunun ana sebebi refahın ve Roma İmparatorluğu'nun askeri kudretinin zayıflaması sonucu venatio'daki egzotik hayvanları teminin zorlaşmasıydı.

Venatio tasvir eden Romalı yapımı bir mermer ve kireç taşı mozaiği parçası (MS 300-400). İtalya'nın Roma şehrindeki Borghese Galerisi'nde sergileniyor.

Venatio'da Ne Oluyordu?

Venatio'lar Kolezyum'da, Romalı forumlarında, Saepta'da ve Circus Maximus'ta, yani Roma'da bulunan tüm kitlesel eğlence mekânlarında düzenleniyordu. Egzotik hayvanların avlanışı, ana etkinlik olarak akşam üzeri yapılan gladyatör müsabakalarından önceki açılış gösterisi işlevi görüyordu. 

Çok az sayıda hayvan venatio'lardan sağ çıkabiliyordu ve tek bir günde binlerce hayvan öldürülebiliyordu. Bu kanlı pratik yüzünden tüm bir bölgenin biyosferi değişmişti.

Hayvanlar ya birbiriyle dövüştürülüyor ya da avlanıyordu ama bazen de "venatore"lerin (avcı gladyatörlerin) karşısına çıkarılıyordu. Bu gösterilerde yer alan silahlı dövüşçüler, suçlulardan, mahkûmlardan veya profesyonel avcılardan oluşuyordu. Venatore'ler müsabakalara hayvanlarla dövüşerek hazırlanıyordu. Başlarda hayvanlar zincirli olduğu için gladyatörlerce kolayca öldürülebiliyordu. Ne var ki MÖ 100 itibarıyla hayvanların arenada serbestçe gezmesine ve bir ihtimal rakiplerini öldürmesine izin verilmeye başladı.

Venatio'ların takip edenler de sadece Romalı halkı olmuyordu. İmparatorları da onlara katılıyordu. İmparator Commodus (MS 177-192 yıllarında hüküm sürdü) bir gladyatör ve venatore olarak biliniyor, venatio'larda hevesle dövüşüyordu.

Arenada Hangi Hayvanlar Dövüşüyordu?

Venatio'larda seyircileri eğlendirebilmek için Romalı yetkililerin imparatorluğun her yanından hayvanlar toplaması gerekiyordu. İskoçya'dan ayıları, İran'dan kaplanları, Hindistan'daki gergedanları toplayabilmek için büyük bir çaba sarf ediyorlardı. Romalı şair Oppian, böyle vahşi hayvanları Roma'ya getirmek için ne tür tehlikelere atılındığını şöyle ifade etmişti: "ayılar dişleri ve korkunç pençeleriyle öfke içinde saldırıyordu."

Venatio'larda ve gladyatör müsabakalarında aslanlar özellikle yaygındı. Öyle ki Sezar bir keresinde Circus Maximus'ta kullanılmak üzere Suriye ve Kuzey Afrika'dan 400 aslan ithal etmişti. Ama venatio'larda kullanılan tüm hayvanlar ölümcül olmuyordu. İnekler, atlar, ceylanlar, keçiler ve tavşanlar da arena'ya giriyordu. Bunların bazılarına ölümüne dövüşmekten ziyade, sergileyecekleri çeşitli numaralar öğretiliyordu.

Venatio'ların av kısmına kurt çıkarılmıyordu. Bu hayvanlar Romalılar nazarında kutsaldı. Roma'nın kuruluşunun ünlü mitine göre öksüz ikizler Romulus ve Remus, dişi kurt Lupa tarafından büyütülmüştü. Bu öykü dikkate alınarak, kurtlara kasten zarar vermekten kaçınılıyordu.

Conqueror’s Blade: Colosseum'un esin kaynağı olan Antik Romalıların kültürünü daha yakından tanımak için gladyatör yaşamı, amfitiyatrolar, kadın dövüşçüler ve Romalıların bizim için ne yaptığı üzerine olan diğer Conqueror Öyküleri yazılarımızı da okuyabilirsiniz.